De coronaprik heeft in Nederland 88.000 mensen per jaar uit het ziekenhuis gehouden. Dat heeft geleid tot beduidend minder druk op de zorg. Zo blijkt uit onderzoek naar vaccinaties dat het RIVM op 7 november presenteerde. Volgens het instituut gaat het zelfs om een voorzichtige schatting, omdat de indirecte effecten niet zijn meegenomen.
Het RIVM onderzocht het vaccinatie-effect tussen augustus 2021 en augustus 2021. Stichting Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE) registreerde in dezelfde periode bijna 45.000 opnames van mensen met corona. Het aantal ziekenhuisopnames dat is voorkomen is dus twee keer zo groot als het werkelijke aantal ziekenhuisopnames. Dat leidt ertoe dat dat de druk op de zorg minder groot werd en daardoor tot minder uitgestelde zorg. Ook het aantal sterfgevallen door COVID-19 is veel lager.
In maart 2021 kreeg ik mijn eerste vaccinatie in revalidatiekliniek Klimmendaal
Het zijn mooie cijfers. Ze onderschrijven wat bijna alle zorgverleners die in het boek Zijden Draadje aan het woord komen al in 2021 betoogden. Vaccinaties zijn zo belangrijk in de strijd tegen corona! Net als de boosters en herhaalprikken nu.
Mijn eigen gedachten zijn niet zozeer bij de cijfertjes, maar vooral bij alle ellende die door het vaccinatieprogramma is voorkomen. God, wat had ik gewild dat er eind 2020 – toen ik ziek werd, met een ambulance werd afgevoerd en wekenlang bijna doodging op een intensive care – al vaccinaties waren! Wat een verdriet had dat mijn naasten bespaard, wat een werk had dat mijn zorgverleners gescheeld.
Alleen het boek Zijden Draadje was er dan niet geweest.
Wil je Zijden draadje, het verhaal van een coronapatiënt en zijn zorgverleners bestellen? Klik dan hier.
Venticare is de vakvereniging voor verpleegkundigen die werkzaam zijn op het gebied van acute zorg. Denk aan IC-verpleegkundigen, Spoedeisende Hulp (SEH), ambulancezorg, hartbewaking et cetera. In het augustusnummer van Venticare Magazine krijgt mijn boek Zijden Draadje een hele mooie recensie.
Ik ben trots…
Wil je Zijden draadje, het verhaal van een coronapatiënt en zijn zorgverleners bestellen? Klik dan hier.
Vandaag voeren de huisartsen actie door heel Nederland. Ze willen zo laten zien hoe moeilijk het wordt om het vak nog uit te kunnen oefenen door lange wachtlijsten in ziekenhuizen en de ggz, grote druk op de zorg in de avonden en weekenden, huisvestingsproblemen en steeds meer administratieve eisen van overheden en zorgverzekeraars. Pfff, je zou er toch gek van worden.
Ik heb alleen maar bewondering. Ondanks de grote druk stáán ze er toch altijd maar. Ook toen ik op sterven na dood de praktijk van huisarts Linders in Arnhem binnenstapte. Door corona had ik totaal geen lucht meer. Huisarts in opleiding Joris Schouwenaar ving mij op. Nadat ik zes weken op de intensive care heb gelegen interviewde ik hem voor mijn boek Zijden Draadje.
(Foto: Gerard Scheers voor Zijden draadje)
Een fragment: Joris is defensiearts en in opleiding voor huisarts in de praktijk van dokter Richard Linders. Hij schrikt zich rot als ik binnenkom. Dokter Joris trekt wit weg rond zijn neus. Hij heeft best al wat coronapatiënten gezien, maar zo ernstig als ik is hij nog niet tegengekomen, zo vertelt hij mij maanden later. Joris Schouwenaar: ‘Iemand die net een marathon heeft gelopen en over de finishstreep komt, dat grijswitte-rode, die kleuren … zo zag jij er ook uit. Het had geen dag langer moeten duren. Zo ziek heb ik mensen buiten een ziekenhuis nog nooit gezien.’
Het drukt ook hem met de neus op de feiten, want corona is toch nog een beetje abstract. Dokter Joris meet het zuurstofgehalte in mijn bloed. Hij schrikt. Doet het apparaatje het wel? Hij probeert ’m ook nog op zichzelf, want hij kan het niet geloven. De saturatiemeter komt bij mij niet verder dan 56! Normaal moet iemand hoog in de 90 zitten.
Achteraf vertelt hij over de eerste en tweede coronagolf: ‘Ik heb als defensiearts in Jordanië gezeten. De logistieke operaties in coronatijd – bijvoorbeeld die op de ic of de spoedeisende hulp – vind ik vergelijkbaar met oorlogssituaties. Al die dingen waar geen draaiboek voor was, dat heeft overeenkomsten met wat ik bij defensie heb gezien. Er moeten dan keuze gemaakt worden op basis van intuïtie in plaats van draaiboeken.’
En: ‘Corona is ongrijpbaar. Ik had af en toe ook het idee dat ik er geen vat op kreeg. Het liep op een gegeven moment uit de hand. Wat doe je dan? Tja … hard werken. Verder niks. Redden wat er te redden valt. Ik heb veel van deze coronapandemie geleerd. Het klinkt een beetje zweverig, maar ik heb gezien hoe kwetsbaar we zijn met z’n allen. We moeten koesteren hoe goed we het hebben.’
(Foto: Gerard Scheers voor Zijden draadje)
Joris deed zijn huisartsenopleiding in Huisartspraktijk Linders & Verduijn bij mijn huisarts Richard Linders, die ik ook interviewde voor Zijden Draadje. Linders betoogt – terecht – dat de media de coronacrisis alleen maar door de bril van de ziekenhuizen hebben bekeken. Linders was beredruk tijdens de pandemie, maar zag toch kans om het initiatief te nemen voor een speciaal coronahotel:
‘In Doetinchem hebben we ook een coronahotel geopend, samen met de zorgorganisatie Sensire: Zorghotel Gaanderen. Daar ben ik nog steeds heel trots op’, zegt de huisarts. ‘Er hebben in de afgelopen anderhalf jaar ongeveer vijfhonderd mensen gelegen. Dat zijn meer coronapatiënten dan er in het ziekenhuis van Doetinchem hebben gelegen.’ Het ging vooral om ouderen die niet meer thuis konden blijven, omdat ze zuurstof nodig hadden. Er zijn ook best wat mensen overleden, vertelt Richard, maar dan hoefden ze in ieder geval niet in een ziekenhuissetting te liggen.
‘We vonden dat de verpleeghuizen het al druk genoeg hadden. Het voordeel was dat we iets soepeler konden zijn met bezoeken. Dingen waren makkelijker te regelen, er waren geen directies die beslissingen moesten goedkeuren. Het was zwaar voor iedereen die er werkte, maar ook heel zinvol werk.’
Ik ben ‘mijn’ huisartsen zo dankbaar voor het redden van mijn leven en hun goede zorgen daarna (Richard kwam mij regelmatig in het ziekenhuis bezoeken) en ik ben er trots op dat zij hun verhaal doen in Zijden Draadje. Ik denk dat alle huisartsen in Nederland zo bevlogen zijn (op een paar wappie-artsen na misschien…). Ik sta helemaal achter de huisartsenactie van vandaag.
Jullie hopelijk ook? Spreek je uit voor de huisartsen! Ze kunnen alle steun gebruiken.
Wil je Zijden draadje, het verhaal van een coronapatiënt en zijn zorgverleners bestellen? Klik dan hier.
Op donderdagavond presenteerde ik Zijden draadje voor de derde keer. In boekhandel Het Colofon sprak ik (en Hester) uitgebreid met eigenaar Walter Jansen, over alle praktische en filosofische aspecten van ernstig ziek worden door corona, de rollercoaster naar de IC, zes weken voor dood liggen en de aanslag op mijn hersenen – en het werken aan een boek daarover.
Het werd een verrassende avond met verrassende gasten in het publiek. De aanleiding was echt niet leuk, maar wat is het toch een feest om met dit boek op tour te zijn!
Wil je Zijden draadje, het verhaal van een coronapatiënt en zijn zorgverleners bestellen? Klik dan hier.
Op 4 juni 2022 publiceerde dagblad De Gelderlander een aantal boekfragmenten en illustraties uit Zijden draadje. Journalist Rob Berends vroeg mijn reactie op de geselecteerde fragmenten.
Wil je Zijden draadje, het verhaal van een coronapatiënt en zijn zorgverleners bestellen? Klik dan hier.
Op vrijdag 20 mei was de boekpresentatie van Zijden draadje, het verhaal van een coronapatiënt en zijn zorgverleners gepresenteerd in een overvol auditorium van Rozet in Arnhem. Leendert Douma reikte een exemplaar uit aan burgemeester Ahmed Marcouch. Die stond vervolgens stil bij de coronatijd, die moeilijk was voor iedereen – maar vooral voor alle zorgverleners, niet alleen in de ziekenhuizen, en patiënten.
Foto: Sjef Prins – APA Foto
Journalist Edwin Verdurmen interviewde Leendert, twee van zijn zorgverleners die een hoofdrol spelen in zijn boek (IC-verpleegkundige Bea van Valburg en fysiotherapeute Hilde van Pelt) en Leenderts vrouw: illustrator Hester van de Grift, die haar ervaringen verwerkte in ontroerende tekeningen. Zanger en gitarist Rocco Ostermann bracht een intense performance van Space Oddity en Ashes To Ashes van David Bowie, Leenderts favoriete muziek en symbolisch voor zijn toestand op de IC: floating in space. Drijft hij weg of keert hij terug op aarde? Tijdens de performance waren de foto’s van Gerard Scheers te zien, die Leenderts zorgverleners portretteerde – van huisarts en ambulancebroeder tot neuropsycholoog en ergotherapeut.
De reacties uit de zaal waren hartverwarmend. Het was vooral mooi om te zien dat er nog drie andere coronapatiënten in de zaal waren, elk met hun eigen heftige verhaal over de intensive care. Ook IC-verpleegkundige Jessica, wereldberoemd op Twitter als @aboutanurse, was aanwezig. “Aan het begin van de coronatijd kregen we een applaus”, zei ze na afloop, “maar een avond als deze is een veel mooiere waardering voor de zorg.”
Wil je Zijden draadje, het verhaal van een coronapatiënt en zijn zorgverleners bestellen? Klik dan hier.
Vrijdag liepen de koude rillingen over mijn rug. Ik ben in december 2020 op de IC terecht gekomen met ernstige coronaklachten. Daar heeft iedereen mij zo goed geholpen om te overleven en ik ben er bovenop gekomen. Evenzogoed had ik letterlijk kunnen stikken en een vreselijke dood kunnen sterven omdat er geen bed voor me beschikbaar was. Dat was dan de schuld geweest van de overheid.
Met stijgende verbazing en woede las ik het – overigens puike – journalistieke werk van Lineke Nieber (Twitter: @linekenieber) en Jeroen Wester (Twitter: @Jeroen_Wester). Want eigenlijk overviel me eenzelfde schrik als ik in mijn boek Zijden draadje beschrijf: Pas toen ik na zes weken kunstmatige coma bijkwam, konden de neurologen mij uitleggen wat er mis ging in mijn hersenen en hoe fout dat kon gaan (denk: kasplantje). Toen waren er ook die koude rillingen. Anderhalf jaar later komt het besef dat mij en mijn naasten ook nog heel andere ellende had kunnen overkomen. Die Braziliaanse coronataferelen, waarvan we met z’n allen zeiden dat die hier nooooit zouden kunnen gebeuren, lagen eind ’20 in Nederland gewoon op de loer. Omdat er op het hoogtepunt van de crisis geen IC-bedden meer zouden zijn. Simpelweg omdat het ministerie van VWS zich liever verloor in bureaucratie en centen neuken voor de collega’s van Financiën.
‘t Schompes
Vooropgesteld: aan de artsen en verpleegkundigen lag het niet, en de ziekenhuisbestuurders werkten zich ‘t schompes – ook bestuurder Hans Schoo van Rijnstate, waar ik aan de beademing lag. Maar ze werden tegengewerkt. Schoo vertelt aan NRC hoe het ziekenhuis in Arnhem de capaciteit bijna kon verdubbelen, de nieuwbouw van de IC was net gereed en de oude IC kon openblijven. Dat kwam goed uit, want het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS, jeweetwel toen de club van Ernst Kuipers) deed een dringende oproep aan de ziekenhuizen om op te schalen. Want de ambulances bleven maar aanrijden.
Voorkomen van verhoging
Maar al snel lagen de ziekenhuizen en het ministerie in de clinch. De reden? In de opschalingstabellen van VWS stonden cijfers waar niet vanaf geweken mocht worden. Ook niet in een crisis waarbij doden vielen. Uit een interne notitie, waar NRC de hand op wist te leggen, is te lezen dat men in Den Haag donders goed wist dat de ruzies mensen in gevaar konden brengen. Ambtenaren adviseerden de minister zelfs om ‘maximaal in te zetten op het voorkomen van een verhoging van de aantallen bedden’. Dus stelde VWS bijvoorbeeld dat ziekenhuis Rijnstate voor uitbreiding zeventien IC-bedden telde, terwijl dat er maar veertien waren. Hans Schoo snapte er niks van. Zo raakten drie ‘uitbreidingsbedden’ verloren. Lees in mijn boek Zijden draadje maar eens hoe duur één dag op de IC is, dan kun je je een beetje voortellen om wat voor gelden het gaat. Op jaarbasis kost een IC-bed al gauw een half miljoen, stelt NRC.
Zuur
VWS wilde perse aan die vastgestelde tabellen vasthouden, ook als dat betekende dat er minder IC-bedden beschikbaar waren. VWS wilde niet opdraaien voor het gat van 22 miljoen euro dat anders was ontstaan – en waarover afspraken waren met Financiën. Hoe zuur is dat, als je bedenkt hoeveel geld er ging naar – ik noem een dwarsstraat – coronacompensatie voor de KLM, die belandde in de bonus van de topman.
PR-medewerker
Het NRC had dus nogal wat vragen aan VWS, maar het ministerie zwijgt. Nu al drie weken is VWS niet in staat om antwoorden te geven, ‘als die überhaupt al zijn te achterhalen’, schreef een PR-medewerker aan journalisten Nieber en Wester. Bah.
Mijn boek heet Zijden draadje, maar de titel had net zo goed Door het oog van de naald kunnen zijn… Ondanks de tegenwerking van de overheid.
Wil je Zijden draadje, het verhaal van een coronapatiënt en zijn zorgverleners bestellen? Klik dan hier.
Zijden draadje is niet alleen mijn persoonlijk verhaal over zes weken bijna dood, herstel en revalidatie, maar het boek is ook een stukje geschiedschrijving én het geeft de zorgverleners een gezicht. Het is mijn missie om te zorgen dat ze serieus gehoord worden en hun werk zo goed mogelijk kunnen doen.
We wilden dus veel zorgverleners bedanken met een exemplaar. Daarom is het mooi dat Wensink Mercedes Benz, die de ambulances onderhoudt, en Ambassade Hotel Amsterdam ons steunen door boeken te kopen. Super bedankt!
Wil je Zijden draadje, het verhaal van een coronapatiënt en zijn zorgverleners bestellen? Klik dan hier.
