Vrijdag liepen de koude rillingen over mijn rug. Ik ben in december 2020 op de IC terecht gekomen met ernstige coronaklachten. Daar heeft iedereen mij zo goed geholpen om te overleven en ik ben er bovenop gekomen. Evenzogoed had ik letterlijk kunnen stikken en een vreselijke dood kunnen sterven omdat er geen bed voor me beschikbaar was. Dat was dan de schuld geweest van de overheid.

In het NRC las ik vrijdag dat het ministerie van volksgezondheid in december 2020 tegenwerkte dat de ziekenhuizen hun intensive care gingen uitbreiden. Is de overheid niet bedoeld om haar burgers te beschermen, juist in tijden van crisis? … Blijkbaar pasten ernstig zieke mensen zoals ik niet in het kostenplaatje.

Braziliaanse taferelen

Met stijgende verbazing en woede las ik het – overigens puike – journalistieke werk van Lineke Nieber (Twitter: @linekenieber) en Jeroen Wester (Twitter: @Jeroen_Wester). Want eigenlijk overviel me eenzelfde schrik als ik in mijn boek Zijden draadje beschrijf: Pas toen ik na zes weken kunstmatige coma bijkwam, konden de neurologen mij uitleggen wat er mis ging in mijn hersenen en hoe fout dat kon gaan (denk: kasplantje). Toen waren er ook die koude rillingen. Anderhalf jaar later komt het besef dat mij en mijn naasten ook nog heel andere ellende had kunnen overkomen. Die Braziliaanse coronataferelen, waarvan we met z’n allen zeiden dat die hier nooooit zouden kunnen gebeuren, lagen eind ’20 in Nederland gewoon op de loer. Omdat er op het hoogtepunt van de crisis geen IC-bedden meer zouden zijn. Simpelweg omdat het ministerie van VWS zich liever verloor in bureaucratie en centen neuken voor de collega’s van Financiën.

‘t Schompes

Vooropgesteld: aan de artsen en verpleegkundigen lag het niet, en de ziekenhuisbestuurders werkten zich ‘t schompes – ook bestuurder Hans Schoo van Rijnstate, waar ik aan de beademing lag. Maar ze werden tegengewerkt. Schoo vertelt aan NRC hoe het ziekenhuis in Arnhem de capaciteit bijna kon verdubbelen, de nieuwbouw van de IC was net gereed en de oude IC kon openblijven. Dat kwam goed uit, want het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS, jeweetwel toen de club van Ernst Kuipers) deed een dringende oproep aan de ziekenhuizen om op te schalen. Want de ambulances bleven maar aanrijden.

Voorkomen van verhoging

Maar al snel lagen de ziekenhuizen en het ministerie in de clinch. De reden? In de opschalingstabellen van VWS stonden cijfers waar niet vanaf geweken mocht worden. Ook niet in een crisis waarbij doden vielen. Uit een interne notitie, waar NRC de hand op wist te leggen, is te lezen dat men in Den Haag donders goed wist dat de ruzies mensen in gevaar konden brengen. Ambtenaren adviseerden de minister zelfs om ‘maximaal in te zetten op het voorkomen van een verhoging van de aantallen bedden’. Dus stelde VWS bijvoorbeeld dat ziekenhuis Rijnstate voor uitbreiding zeventien IC-bedden telde, terwijl dat er maar veertien waren. Hans Schoo snapte er niks van. Zo raakten drie ‘uitbreidingsbedden’ verloren. Lees in mijn boek Zijden draadje maar eens hoe duur één dag op de IC is, dan kun je je een beetje voortellen om wat voor gelden het gaat. Op jaarbasis kost een IC-bed al gauw een half miljoen, stelt NRC.

Zuur

VWS wilde perse aan die vastgestelde tabellen vasthouden, ook als dat betekende dat er minder IC-bedden beschikbaar waren. VWS wilde niet opdraaien voor het gat van 22 miljoen euro dat anders was ontstaan – en waarover afspraken waren met Financiën. Hoe zuur is dat, als je bedenkt hoeveel geld er ging naar – ik noem een dwarsstraat – coronacompensatie voor de KLM, die belandde in de bonus van de topman.

PR-medewerker

Het NRC had dus nogal wat vragen aan VWS, maar het ministerie zwijgt. Nu al drie weken is VWS niet in staat om antwoorden te geven, ‘als die überhaupt al zijn te achterhalen’, schreef een PR-medewerker aan journalisten Nieber en Wester. Bah.

Mijn boek heet Zijden draadje, maar de titel had net zo goed Door het oog van de naald kunnen zijn… Ondanks de tegenwerking van de overheid.

Wil je Zijden draadje, het verhaal van een coronapatiënt en zijn zorgverleners bestellen? Klik dan hier.